Χαρουπόψωμο με καρύδια

Το ψωμί από χαρουπάλευρο έχει επανέλθει δυναμικά στο προσκήνιο εδώ και μερικά χρόνια. Αυτό το παραδοσιακό υλικό που χόρτασε πολύ κοσμάκη την περίοδο της κατοχής, παραμερίστηκε στη συνέχεια για πολύ καιρό ως “παρακατιανό” για να “ανακαλυφθεί” ξανά από σπουδαίους σεφ, μπήκε στο ρεπερτόριο των βραβευμένων εστιατορίων fine dining και σιγά-σιγά έγινε ξανά τόσο mainstream ώστε να πωλείται και πάλι σε οποιοδήποτε σουπερμάρκετ.

Το χαρούπι δίνει στο ψωμί μια πολύ ιδιαίτερη γεύση, που είναι δύσκολο να την περιγράψεις σε κάποιον που δεν την έχει δοκιμάσει, αλλά σίγουρα μπορείς να πεις ότι γλυκίζει ελαφρώς, καθώς επίσης και ότι αφήνει μια επίγευση που θυμίζει κακάο. Γι’ αυτό άλλωστε χρησιμοποιείται συχνά και ως υποκατάστατο σοκολάτας, ενώ ενδέχεται να το συναντήσετε και με το προσωνύμιο “σοκολάτα της Μεσογείου”. Το χαρούπι είναι εξαιρετικά θρεπτικό, πλούσιο σε ασβέστιο, αντιοξειδωτικά και βιταμίνη Α και Β και το χαρουπόψωμο είναι ένα πολύ χορταστικό τρόφιμο που μπορείτε να το φάτε και σκέτο, ως πρόχειρο σνακ - ιδανικά βουτώντας το σε λίγο ελαιόλαδο ή αλείφοντάς το με λίγο βούτυρο. Ταιριάζει επίσης, βρίσκω, θαυμάσια με τα περισσότερα όσπρια, και ειδικά τις φακές, τα λευκά φασόλια και τα ρεβύθια και μπορείτε επίσης μ’ αυτό να φτιάξετε ωραιότατα σάντουιτς - δοκιμάστε το με καπνιστό σολομό ή πέστροφα, τυρί κρέμα και άνιθο.

Και ένα fun fact που ανακάλυψα κάνοντας έρευνα για το χαρούπι: η λέξη καράτι (η μονάδα μέτρησης του χρυσού και των πολύτιμων λίθων) προέρχεται από το χαρούπι, που στα αρχαία Ελληνικά λεγόταν κεράτιον. Ο λόγος είναι ότι οι σπόροι του χαρουπιού έχουν ελάχιστη διαφοροποίηση ως προς το βάρος τους, κι έτσι χρησιμοποιούνταν στην αρχαιότητα ως βάρη για να υπολογίζεται το βάρος του χρυσού ή πολύτιμων λίθων. Για παράδειγμα, βάση της λογικής ότι ένας σπόρος χαρουπιού ζυγίζει περίπου 0,20 γραμμάρια και ένα καράτι ισοδυναμεί με 0,20 γραμμάρια, θεωρούμε ότι ένα σακουλάκι με 100 σπόρους θα ζυγίζει όσο ένα διαμάντι 100 καρατίων.

Υλικά:

350 γρ αλεύρι σκληρό

80 γρ χαρουπάλευρο

7 γρ αλάτι

2 γρ μαγιά ξηρή στιγμής

30 μλ ελαιόλαδο

270 μλ νερό χλιαρό

70 γρ καρύδια χοντροκομμένα

Μέθοδος:

1. Βάζουμε στον κάδο του μίξερ το αλεύρι, το χαρουπάλευρο, τη μαγιά και το αλάτι και ανακατεύουμε με τον γάντζο.

2. Χύνουμε μέσα το λάδι και το νερό και χτυπάμε με τον γάντζο για αρκετά λεπτά, ώσπου η ζύμη μας να αρχίσει να ξεκολλάει από τα τοιχώματα.

3. Ρίχνουμε μέσα τα καρύδια και χτυπάμε για λίγο, ώσπου να ενσωματωθούν.

4. Βγάζουμε τη ζύμη, την κάνουμε μπάλα και την αφήνουμε να φουσκώσει για 2 ώρες.

5. Βγάζουμε τη ζύμη, σχηματίζουμε το καρβελάκι μας και το τοποθετούμε σε ένα ταψί στρωμένο με αντικολλητικό χαρτί.

6. Με ένα κοφτερό μαχαιράκι, χαράζουμε ένα Χ πάνω στο ψωμί. Ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο στους 220 βαθμούς. Για να δούμε αν το ψωμί είναι έτοιμο το αναποδογυρίζουμε και το χτυπάμε με το χέρι μας: εάν ο ήχος που κάνει ακούγεται σαν να είναι κούφιο, είναι έτοιμο. Εναλλακτικά, μπορούμε να βάλουμε τη ζύμη μέσα σε μακρόστενη φόρμα του κέικ, την οποία θα στρώσουμε με αντικολλητικό χαρτί.

7. Βγάζουμε το ψωμί και το αφήνουμε να κρυώσει καλά προτού το κόψουμε.

Carob bread with walnuts

Recipe in English

Carob bread has returned with a vengeance in the culinary scene. Carob flour, this traditional ingredient that fed a lot of starving people in Greece during WWII, was abandoned right after for several decades, being thought of as inferior, only to be ‘rediscovered’ by great chefs, and enter the repertoire of awarded fine dining restaurants. Gradually, it has become so mainstream that nowadays you can buy it in any supermarket.

Carob gives bread a unique flavour that can’t be easily described to someone who hasn’t tasted it, but you can definitely say that it’s slightly sweet and it leaves an aftertaste that resembles cocoa. That’s why it’s often used as a chocolate substitute, and also goes by the name ‘Mediterranean chocolate’. Carob is very nutritious, rich in calcium, antioxidants and vitamins A and B, and carob bread is very filling too. You can eat it plain, as a quick snack, ideally dipped in a little bit of olive oil or spread with butter. I also find that it goes wonderfully with pulses, especially lentils, white beans and chickpeas, and you can make lovely sandwiches with it - try it with smoked salmon, cream cheese and dill.

And a fun fact I discovered upon researching carob: the word carat (the measuring unit for gold and precious stones) comes from carob, which in ancient Greek was called keration. The reason is that carob seeds have very little variation in weight, and thus they were used in the antiquity to calculate the weight of gold or precious stones. For example, based on the logic that a carob seed weighs around 0,20 grams and a carat is 0,20 grams, a little bad of 100 carob seeds would weigh the same as a 100 carat diamond. Cool, huh?

Ingredients:

350 g strong flour

80 g carob flour

7 g salt

2 g dry instant yeast

30 ml olive oil

270 ml water, lukewarm

70 g walnuts, roughly chopped

Method:

1. Put the flour, carob flour, yeast and salt in the mixer’s bowl and mix with the hook.

2. Pour the oil and water inside and beat with the hook for several minutes, until the dough starts to come off the sides of the bowl.

3. Add the walnuts and beat for a few seconds until they are incorporated.

4. Shape the dough into a ball and leave it for 2 hours in a warm place to double in size.

5. Shape the dough into a loaf and place it on a tray laid with baking paper. With a sharp knife, score an X on the bread. Alternatively, you can bake the dough inside a loaf cake pan laid with baking paper.

6. Bake at 220 degrees in a preheated oven. To see if the bread is ready, turn it upside down and knock it with your knuckles. If it makes a hollow sound, it’s time to take it out.

7. Take the bread out of the oven and leave it on a rack to cool down before cutting.