Το σαβουάρ βιβρ στην ψηφιακή εποχή
Τόνοι μελάνης έχουν χυθεί για να διατυπωθούν οι κανόνες σωστής συμπεριφοράς από τους εκάστοτε ειδικούς ανά τους αιώνες. Οι κανόνες, από εποχή σε εποχή, φυσικά, αλλάζουν, από λίγο έως πολύ. Άλλοι εγκαταλείπονται ως παρωχημένοι, ενώ καινούργιοι τίθενται σύμφωνα με την πρόοδο της κοινωνίας, των επιστημών και της τεχνολογίας. Έτσι προκύπτουν διαρκώς νέοι προβληματισμοί και απορίες, που δημιουργούν νέους κανόνες, τυπικούς και άτυπους. Όταν, για παράδειγμα, εφευρέθηκε το τηλέφωνο, οι άνθρωποι που το πρωτοχρησιμοποίησαν δεν ήξεραν πώς να απαντήσουν στις κλήσεις, και απλώς σήκωναν το ακουστικό και επικρατούσε σιγή. Ο εφευρέτης του τηλεφώνου, Αλεξάντερ Γκράχαμ Μπελ, πρότεινε οι κλήσεις να απαντώνται με το επιφώνημα “Ahoy!”, άλλοι πρότειναν την ερώτηση ‘What is wanted?’ και τέλικα, μάλλον άγνωστο πότε και πώς ακριβώς, επικράτησε το περίφημο “Hello?”, χωρίς το οποίο δεν θα είχαμε και τις ανάλογες επιτυχίες του Λάιονελ Ρίτσι και της Αντέλ. Και βέβαια, οι εξελίξεις τρέχουν με τόσο γρήγορους ρυθμούς, που μερικές φορές πιάνουμε τους εαυτούς μας να συμπεριφερόμαστε με modus operandi περασμένων εποχών. Εγώ, για παράδειγμα, τις προάλλες, άρχισα να δίνω οδηγίες σε κάποιον για το πώς θα έρθει σπίτι μου με τον παλιό παραδοσιακό (μπούμερ) τρόπο (“Μετά το τάδε, στρίψτε εκεί και θα δείτε ένα πράσινο κτήριο με μια μεγάαααλη ταμπέλα”), για να πάρω την προφανή απάντηση, “εχμ, δεν πειράζει, θα το βάλω στο google maps”.
Επιστρέφοντας στο θέμα αυτών των γενικών κανόνων, όμως, που μένουν λίγο-πολύ απαράλλαχτοι στο πέρασμα των αιώνων, ανάλογα βέβαια και με το πόσο ενδιαφέρεται κανείς για το θέμα, όλοι γνωρίζουν μερικές βασικές αρχές, έστω και αν δεν τις τηρούν στην πραγματικότητα με απόλυτη ευλάβεια: Κρατάμε ανοιχτή την πόρτα για να περάσει ο επόμενος, δεν μασάμε με ανοιχτό το στόμα, το πιρούνι πάει αριστερά και το μαχαιρι δεξιά, κ.ο.κ.
Όμως, τι γινεται με το σαβουάρ βιβρ στην ψηφιακή εποχή; Σίγουρα έχουν ήδη γραφτεί αρκετά πράγματα για αυτό στο διαδίκτυο, ακόμη και σε βιβλία, όμως δεν θεωρώ πως υπάρχουν παγιωμένοι κανόνες. Σκέφτηκα, λοιπόν, πως θα ήταν ενδιαφέρον να σας παραθέσω τη δική μου λίστα. Βέβαια σε καμία περίπτωση δεν υπογράφω το άρθρο αυτό ως αυθεντία στο θέμα - είμαι απλώς ένας άνθρωπος με πάθος για το savoir vivre (όπως ξέρετε όσοι με παρακολουθείτε καιρό) και έχω διαβάσει εκατοντάδες βιβλία και αρθρογραφία πάνω σε αυτό. Εννοείται πως η λίστα είναι ανοικτή προς συζήτηση και φυσικά, θα χαρώ να ακούσω τη γνώμη σας, αλλά και τις δικές σας προσθήκες. Είμαι σίγουρη ότι από αυτήν εδώ τη λίστα θα λείπουν πράγματα που έχω ξεχάσει ή δεν έχω καν σκεφτεί ή αντιμετωπίσε. Πείτε μου κι εσείς, λοιπόν. Εσείς τι θεωρείτε αγένεια και ποιες διαδικτυακές μικροσυμπεριφορές σας τη δίνουν στα νεύρα; Πάμε να πιάσουμε ένα-ένα μερικά θεματάκια του διαδικτυακού etiquette - το λεγόμενο και net-iquette;
Ας αρχίσουμε με το e-mail, που ενώ είναι ο παλαιότερος τρόπος ψηφιακής επικοινωνίας, θα περίμενε κανείς να έχει και τους πιο παγιωμένους κανόνες. Αμ δε.
“Ελπίζω το email μου να σε βρίσκει καλά”, “ειλικρινά δικός σου”, “ανυπομονώ να λάβω την απάντησή σας” και άλλες κλισέ φράσεις σε απευθείας μετάφραση από τα Αγγλικά είναι cringey. Γράψτε Ελληνικά και ανθρώπινα, ρε παιδιά.
Επίσης: ΑΠΑΝΤΗΣΤΕ. Άμεσα και απλά, δεν χρειάζονται πολλά-πολλά. Σας έστειλε κάποιος συνεργάτης μία πρόταση/προσφορά/ερώτηση; Μην τον αφήνετε στο “διαβάστηκε” επειδή δεν έχετε χρόνο ή επειδή δεν έχετε ακόμα κάποια απάντηση. Πολύ απλά: “Το έχω λάβει, θα επικοινωνήσω το συντομότερο, ευχαριστώ.”
Από την άλλη πλευρά, τώρα, ξέρετε κάτι; Ναι, κάποιοι άνθρωποι λαμβάνουν εκατοντάδες e-mail κάθε μέρα. Ναι, μπορεί κάποιο να ξεφύγει. Είναι πάντοτε καλύτερα να απαντήσετε ακόμα και μετά από μερικές μέρες ζητώντας συγγνώμη για την καθυστέρηση, παρά να μην απαντήσετε ποτέ.
Βιντεοκλήσεις
Δεν καλούμε ποτέ κανέναν με βιντεοκλήση χωρίς να ρωτήσουμε πρώτα μέσω μηνύματος εάν το άτομο που θέλουμε να καλέσουμε είναι διαθέσιμο. Κανείς δεν θέλει να τον/την τσακώσουν στα πράσα σε ώρες γραφείου (ή και μη) με πιτζάμες-αρκουδάκια, τσίμπλες και μαλλί Ρόμπερτ Σμιθ.
Διαδικτυακά “ωράρια”
Το ότι η τεχνολογία πλέον μάς δίνει πρόσβαση στους άλλους ανθρώπους με το πάτημα μερικών κουμπιών 24 ώρες το 24ωρο και 365 μέρες τον χρόνο, δεν σημαίνει ότι είναι ευγενικό να απαιτούμε αυτή την επικοινωνία οποιαδήποτε ώρα και στιγμή μας καπνίσει. Όπως κάποτε θεωρούσαμε αυτονόητο ότι δεν είναι σωστό να τηλεφωνήσουμε στο σπίτι ενός ανθρώπου μες τη μέση της νύχτας, εκτός και αν πρόκειται για έκτακτη ανάγκη, έτσι καλό είναι να μην τηλεφωνούμε ούτε σε κινητά τηλέφωνα σε ακατάλληλες ώρες, με τη λογική ότι “αν δεν θέλει, ας μην απαντήσει ή ας το έβαζε στο αθόρυβο”. Αντίστοιχα αγενές θεωρώ και το να στέλνουμε ανεξέλεγκτα και αμέτρητρα μηνύματα σε ανθρώπους που δεν μας έχουν δώσει αυτή την ελευθερία, ανεξάρτητα από το αν είναι μαύρα μεσάνυχτα ή παραμονή Πρωτοχρονιάς.
Εφαρμογές chat
Έστειλες μήνυμα σε εφαρμογή chat και δεν έλαβες απάντηση; Υπομονή. Δεν είναι τηλεφώνημα. Δεν λειτουργούν όλοι με τον ίδιο τρόπο. Δεν έχουν όλοι notifications για όλες τις εφαρμογές. Δεν τσεκάρουν όλοι τις εφαρμογές τους με την ίδια συχνότητα. Ακόμα και το να μην σου απαντήσει κάποιος ποτέ, δεν είναι αγένεια - μπορεί απλά να μην το είδε. Ακόμα και αν λέει “διαβάστηκε”, μπορεί να το είδε στα πεταχτά ενώ έκανε άλλα πέντε πράγματα ταυτόχρονα και να ξέχασε να απαντήσει.
Ένας ακόμη κανόνας που προσπαθώ να θυμίζω και στον εαυτό μου είναι πως επειδή έστειλα ένα μήνυμα, δεν σημαίνει ότι ο παραλήπτης του όντως το “παρέλαβε”. Μπορεί να στάλθηκε κανονικότατα (το γνωστό και ως “με άφησε στο διαβάστηκε”), αλλάς ας μη θεωρούμε αυτομάτως ότι ο παραλήπτης ήταν διαθέσιμος να απαντήσει, είχε διάθεση/χρονο να δει το βιντεάκι που του στείλαμε με γατιά/κουτάβια/παπαγαλάκια/χάμστερ και να το σχολιάσει, απλά και μόνο επειδή εμείς έτυχε να είχαμε χρόνο εκείνη την ώρα για να χαζολογάμε.
Ακόμα και σε επαγγελματικά μηνύματα, ας δίνουμε το benefit of the doubt, όταν κάποιος δεν απαντάει ή δεν απαντάει όσο άμεσα θα επιθυμούσαμε/θεωρούμε ευγενικό οι ίδιοι. Στην επαγγελματική μου ζωή μου έχει συμβεί: Να μην απαντήσω επειδή μέσα στον κυκεώνα μηνυμάτων που καθημερινά λαμβάνω στα διάφορα inbox μου, κάποιο μήνυμα να μην το διάβασα προσεκτικά, να το διάβασα και κάτι να μου απέσπασε την προσοχή και να ξεχάστηκα, να μην το είδα ποτέ, να το διάβασα και να νόμιζα ότι έχω ήδη απαντήσει για να τύχει μετά από καιρό να δω ότι δεν απάντησα ποτέ, να το διαβάσω και να με βρει υπερβολικά άρρωστη ή στενοχωρημένη με κάτι για να μπορέσω να διαθέσω χρόνο/κόπο να απαντήσω, και πολλά άλλα. Το ιδανικό, φυσικά είναι να απαντάμε σε όλους, έστω και καθυστερημένα, και αν απαντήσουμε πολύ καθυστερημένα, να εξηγήσουμε και τον λόγο. Αλλά είμαστε άνθρωποι, και το μήνυμα είναι μήνυμα. Δεν είναι κάποιος που σου μιλάει πρόσωπο με πρόσωπο και επιλέγεις συνειδητά να τον αγνοήσεις.
Κινητό τηλέφωνο
Δεν γκαρίζουμε στο κινητό ενώ είμαστε σε δημόσιο χώρο, ακόμα και αν περπατάμε στον δρόμο, πόσω μάλλον στα μέσα μαζικής μεταφοράς, σε χώρους εστίασης, καταστήματα κλπ. Αρκετή ηχορύπανση έχουμε να υφιστάμεθα καθημερινά από κορναρίσματα, οδηγούς που βάζουν τραπ/πριόνια στα τέρματα καθώς διασχίζουν γειτονιές γκαζώνοντας, κομπρεσέρ και μπετονιέρες, καθώς και την άλλη μάστιγα, το φυσηχτήρι των κηπουρών.
Σου δίνει κάποιος το κινητό του για να σου δείξει κάτι, όπως πχ μια φωτογραφία; Πιάσε το στα χέρια σου και μην κάνεις τίποτα άλλο. Ούτε scroll down, ούτε swipe αριστερά ή δεξιά. Το κινητό μας τηλέφωνο περιέχει ευαίσθητες, προσωπικές πληροφορίες και όταν το δίνουμε σε κάποιον, πάντοτε αισθανόμαστε κάπως άβολα μέχρι να το ξαναπάρουμε στα χέρια μας.
Είμαστε καλεσμένοι σε τραπέζι, είτε σε σπίτι είτε έξω. Επιτρέπεται να βγάλουμε το κινητό μας και να το κοτσάρουμε πάνω στο τραπέζι την ώρα του φαγητού; Όχι, δεν είναι ό,τι πιο ευγενικό, αλλά δεν συνάδει και με τους κανόνες υγιεινής, γιατί το κινητό έχει πάνω του ένα τρις μικρόβια. Θέλουμε να βγάλουμε μια φωτογραφία στο τραπέζι, είτε του φαγητού είτε της παρέας; Ζητάμε άδεια. Θέλουμε να την ανεβάσουμε; Ζητάμε άδεια. Θέλουμε να ταγκάρουμε τους παρευρισκόμενους; Ζητάμε άδεια. Είμαστε σε εστιατόριο/μπαρ και βγάζουμε φωτό και θέλουμε να συμπεριλάβουμε και τον/την σερβιτόρο μας στο βιντεάκι μας γιατί μας σερβίρει κάτι με έναν τρόπο που είναι σούπερ ινσταγκραμικός (βλέπε ξηρός πάγος, ζογκλερικά κοκτέιλ κ.α.); Ζητάμε άδεια. Αν δούμε ότι κάποιος/α δεν αισθάνεται άνετα, υποχωρούμε.
Ορθογραφία και σύνταξη
Δεν χρωστάμε τίποτα να μας βγαίνουν τα μάτια με τα ορθογραφικά λάθη, τις ασυνταξίες, τα greeklish (Γιατί υπάρχουν ακόμα αυτό; Δεν έχουμε 2001), την παντελή απουσία ή την υπερχρήση σημείων στίξης για έμφαση. Ντάξει, έχουμε όλοι κάποτε υποπέσει σε αυτό το αμάρτημα - εγώ, ας πούμε, το ομολογώ, μερικές φορές βαριέμαι να βάζω τόνους, γιατί είναι ένα έξτρα βήμα. Αλλά τουλάχιστον σε επαγγελματικές συνομιλίες, προσέχουμε λίγο παραπάνω, αν θέλουμε να μας πάρει ο/η άλλος/η στα σοβαρά.
Επειδή, όμως, ο αναμάρτητος πρώτος τον λίθον βαλέτω, σε όλους μπορεί να ξεφύγει ένα λαθάκι απροσεξίας. Αν στέκεστε στην άλλη πλευρά, ως αναγνώστες, μπορείτε να το επισημάνετε με ευγενικό τρόπο σε ένα DM ώστε ο υπογράφων/ουσα να το διορθώσει. Δεν είναι ανάγκη να τον/την κράξετε με δημόσιο σχόλιο. Μην γίνεστε Ross Geller.
Από αυτό τον κανόνα ομολογώ πως θα όφειλαν να εξαιρούνται ειδησεογραφικά site. Εντάξει, όλοι ξέρουμε ότι τα μπάτζετ έχουν κοπεί και σχεδόν κανείς δεν προσλαμβάνει πια διορθωτές/επιμελητές, αλλά κάπου ΩΠΑ. Αν είστε μια μεγάλη εφημερίδα με προσωπικό αρκετών ατόμων, αναθέστε σε κάποιον/α να κάνει τουλάχιστον έναν τελευταίο έλεγχο πριν ανέβουν τα κείμενα στο διαδίκτυο.
Φωτογραφίες
Δεν ανεβάζουμε στο διαδίκτυο φωτογραφίες τρίτων χωρίς την άδειά τους. Εσείς μπορεί να πιστεύετε ότι η φίλη σας είναι κούκλα στην ussie που βγάλατε χτες στο μπαρ, αλλά η ίδια μπορεί να έχει άλλη γνώμη. Να μη νιώθει άνετα. Να μην της αρέσει η μύτη/το τριπλοσάγονο/το μαλλί της στη συγκεκριμένη φωτό. Να μην της αρέσει να ανεβάζει γενικώς προσωπικές φωτογραφίες της στα social media. Ίσως, επίσης, έτσι εκθέτεις κάποιον σχετικά με το πού βρίσκεται σε κάποια συγκεκριμένη χρονική στιγμή και αυτό είναι μεγάλο faux pas. Τελος, ε ν ν ο ε ί τ α ι ότι ΠΟΤΕ δεν ανεβάζουμε φωτογραφίες ανηλίκων χωρίς τη ρητή άδεια των γονιών τους.
Ταγκάρισμα
Μην ταγκάρετε ποτέ κανέναν πουθενά εκτός αν έχετε στενή σχέση και είστε απόλυτα σίγουροι ότι είναι εντάξει με αυτό.
Και επιτέλους, κάποιος πρέπει να εξηγήσει στη Gen Χ και τους μπούμερ ότι τα ομαδικά ταγκαρίσματα επειδή θέλουν να δουν ΟΣΟ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ/ΕΣ γίνεται τις αναρτήσεις τους είναι κάπως ενοχλητικά, ειδικά αν γίνονται συστηματικά.
Like, emojis και λοιπά reactions
Πρόσφατα έγινε viral ένα άρθρο που σχολίαζε ποια emojis θεωρούνται boomer-ίστικα και ποια χρησιμοποιεί η νεολαία aka οι Zoomers. Προσωπικά λατρεύω να χρησιμοποιώ emojis από τότε που πρωτοεμφανίστηκαν (τότε που μιλάαμε με τους φίλους μας μέσω msn, δηλαδή την Ιουράσια περίοδο του chatting) στον βαθμό που οι φίλοι μου με κατηγορούν ότι το παρακάνω. Νιώθω ότι δίνουν στη γραπτή κουβέντα επιπλέον αποχρώσεις με έναν τρόπο πολύ διασκεδαστικό και δημιουργικό, Επομένως, ίσως δεν είμαι το καταλληλότερο άτομο για να κρίνει, αλλά παρόλα αυτά θα σας πω την γνωμάρα μου πάνω σε αυτά:
Τα emoji σώζουν ζωές! Πολλές φορές, ο γραπτός λόγος παρεξηγείται, διότι ακόμα και αν χρησιμοποιείς ολόσωστα τα σημεία στίξης, το messenger, το whatsapp, το viber και όλες αυτές οι εφαρμογές δεν παύουν να αποτελούν ένα είδος διαλόγου που γίνεται συνήθως βιαστικά, στο πόδι, σφήνα, ανάμεσα σε άλλα πράγματα κλπ. Οπότε μια φράση μπορεί εύκολα να ακουστεί αγενής ή πολύ πιο σοβαρή από ό,τι την εννοούσαμε, οπότε τι κάνουμε; Emoji χαμογελάκι, ματάκι, κλπ κλπ. Μπορεί επίσης να γράψεις σε κάποιον ζητώντας του να κάνει κάτι, και αισθάνεσαι αμέσως ότι ακούστηκε σαν διαταγή; Τσακ; Emoji καρδούλα στο καπάκι και έσωσες την κατάσταση. Δεν ξέρω αν με πιάνετε.
Επίσης, πολύ σημαντικό: ίσως οι παλαιότεροι να μην γνωρίζετε ότι υπάρχουν συγκεκριμένα emoji που σημαίνουν ΑΛΛΑ πράγματα από αυτά που είναι. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η μελιτζάνα, οι σταγονίτσες, η μπανάνα και άλλα που μπορεί και εγώ, ως γεροντομιλένιαλ να μην ξέρω καν. (Νεότεροι followers μπορείτε να μας διαφωτίσετε;)
Ιοί
Κολλήσατε ιό; Μην νιώθετε άσχημα, συμβαίνει και στις καλύτερες οικογένειες - όπως ακριβώς και οι πραγματικές ιώσεις. Ας κάνουμε μια προειδοποίηση στα προφίλ μας του τύπου “Αν λάβετε από μένα το τάδε μήνυμα, μην το ανοίξετε, είναι ιός”. Δεν είναι όλοι ενημερωμένοι, ιδιαίτερα οι άνθρωποι μεγαλύτερης ηλικίας, κι επίσης πολλές φορές κάποιος μπορεί αφηρημένος να ανοίξει αυτόματα ένα λινκ χωρίς να το πολυσκεφτεί και να την πατήσει.
Διαδικτυακό φλερτ και το φαινόμενο γύπας
Καλά, εδώ και αν έχουν χυθεί τόνοι μελάνης, ειδικά στη μέτα-Me Too εποχή, από ανθρώπους με πολύ βαθύτερες γνώσεις σε θέματα φύλου και φεμινισμού από εμένα. Επίσης, σε μεγάλο βαθμό, προσωπικά δεν το αντιμετωπίζω συχνά, πιθανότατα επειδή είμαι αρκετά ανοιχτή σε αναφορές στον σύζυγό μου/συνέταιρό μου/έτερον ήμισύ μου/ Dominic Friel aka Monsieur Gateaux. Όμως, ναι, συμβαίνει και σε εμένα, αλλά κυρί ως φρίττω με όσα ακούω από φίλες/φίλους. Θα πω απλώς αυτό: διαβάστε λίγο φεμινισμό, σώζει ζωές.
Dick pics
Ποτέ και για κανέναν λόγο. Εκτός και αν σας το ζητήσουν.
Autocorrect, τυπογραφικά και παρεξηγήσεις
Εντάξει, και ποιος δεν έχει γράψει καταλάθος “τι κλάνεις” αντί για “τι κάνεις” ή το κλασικό και αγαπημένο “τι να πεος” αντί για “τι να πεις”; Εγώ επίσης πρόσφατα ευχήθηκα σε φίλη που έμπαινε για εγχείρηση “καλή τύψη” αντί για “καλή τύχη” και αυτά είναι ό,τι μου έρχεται πρόχειρα-πρόχειρα σαν παράδειγμα, αλλά θα μπορούσα να σκεφτώ πολλά ακόμα. It’s ok, shit happens. Το θέμα είναι τι κάνουμε από εκεί και έπειτα. Και κυρίως, τι κάνουμε εάν το λάθος μήνυμα πάει και στον λάθος άνθρωπο, όπως για παράδειγμα σε επαγγελματική συνομιλία. Πρώτον, προφανώς, ζητάμε αμέσως συγγνώμη και τα ρίχνουμε αμέσως στον οτοκορέκτορα ή στον γνωστό και μη εξαιρετέο δαίμονα του τυπογραφείου. Δεύτερον, κάνουμε και μια προσευχή ο συνομιλητής να έχει αίσθηση του χιούμορ.
Δημόσια σχόλια και gif
Ο τρόπος με τον οποίο γράφει σχόλια η κάθε γενιά σε κάθε πλατφόρμα είναι αρκετά χαρακτηριστικός. Μη συγχύζεστε, λοιπόν. Αν αποδεχτείτε το αίτημα φιλίας της υπερήλικης θείας σας, πιθανότατα θα σας ταράξει στις διαδικτυακές “Γλυκές καλημέρες” με Παναγίτσες, περιστέρια, τριαντάφυλλα, φλυτζάνια καφέ και λουλούδια. Δεν ειναι κακό! Η πρόθεση μετράει. Είναι περίπου όπως και να σου ευχηθεί μια γιαγιά στο χωριό να καλοπαντρευτείς. Εγώ προσωπικά έχω μεγαλώσει με μια νοοτροπία χαμαιλέων και απαντώ στον κάθε άνθρωπο ανάλογα με το ηλικιακό και μορφωτικό προφίλ του, προσπαθώντας να τον/την συμπεριλάβω χωρίς να τον/την προσβάλλω, ή με άλλα λόγια, προσπαθώντας να μπω στη θέση τους. Όπως θα μπεις στο λεωφορείο και θα κουνάς το κεφάλι σου με ύφος “πείτε τα” στους παππούδες που συζητάνε “εδώ μας κατάντησαν οι αλήτες”, έτσι γλυκά θα απαντάς και στην άνω των 75 μαμά σου όταν στο facebook, κάτω από επαγγελματική σου ανάρτηση σου γράφει “Μπράβο κοριτσάκι μου, είμαι περήφανη για σένα, φτου φτου!”
Όσον αφορά τώρα τα σχόλια σε αναρτήσεις αγνώστων, διασήμων ή σε ειδησεογραφικά ποστ, έχει μαλλιάσει η γλώσσα μου, βρε παιδιά. Λίγος σεβασμός. Δεν χρειάζονται ούτε μπινελίκια, ούτε ειρωνεία, ούτε αγένεια προς τρίτους με την άποψη των οποίων διαφωνούμε.
Τρολ
Σχετικά με το παραπάνω bullet point, επισημαίνω απλά ότι προφανώς και κάποιοι άνθρωποι ΖΟΥΝ για να τρολάρουν κόσμο στα Social Media. Δεν έχουν τι άλλο να κάνουν; Είναι οι ίδιοι δυστυχισμένοι και χρειάζονται να ρίξουν σε άλλους δηλητήριο για να νιώσουν λίγο καλύτερα στην ψυχούλα τους; Είναι ανταγωνιστές που ζηλεύουν την επιτυχία σας και ποστάρουν κακόβουλα σχόλια ή/και κριτικές θεωρώντας ότι αυτό θα βοηθήσει τη δική τους επιχείρηση να ανέβει; Όλα παίζουν.
Ποια είναι η καλύτερη μέθοδος; Για τον καθένα μπορεί να είναι κάτι διαφορετικό. Πολλοί επιλέγουν να απαντήσουν με κατεβατά και αντίστοιχα μπινελίκια θεωρώντας ότι “θα τους δώσουν ένα μάθημα”. Άλλοι απαντούν με χιούμορ, πράγμα το οποίο εγκρίνω, αλλά πολλές φορές ρίχνει λάδι στη φωτιά. Προσωπικά, όταν το αντιμετωπίζω (ευτυχώς όχι συχνά), όσο και αν έχω συγχυστεί, επιλέγω να τα αγνοήσω και να πάρω έναν/μία φίλο/η να του/της τα πω να γελάσουμε και να με μπουστάρουν λέγοντάς μου ότι ΟΙ ΟΧΤΡΟΙ ΜΟΥ ΜΕ ΖΗΛΕΥΟΥΝ.
Αιτήματα φιλίας
Μόλις αποδέχτηκες το αίτημα φιλίας κάποιου/ας ενώ δεν γνωρίζεστε προσωπικά; Μην αρχίσεις να του/της στέλνεις κατεβατά μηνυμάτων. Ένα αίτημα φιλίας δεν σημαίνει αυτομάτως πράσινο φως για φλερτ ούτε ότι ο/η αποστολέας θέλει να γίνετε κολλητοί. Σημαίνει απλά ότι τον/την ενδιαφέρει να μάθει περισσότερα για το ποιον σου. Για προσωπικούς ή ίσως και για επαγγελματικούς λόγους. Οπότε, ψ υ χ ρ α ι μ ί α.
Προώθηση επαγγελματικών project
Είναι οκ να προωθούμε την ίδια μας τη δουλειά, την επιχείρησή μας ή τις υπηρεσίες μας στο δικό μας προφίλ; Ναι, σαφώς και είναι. Είναι οκ να στέλνουμε προσκλήσεις στους διαδικτυακούς φίλους για να ακολουθήσουν την επαγγελματική μας σελίδα; Ναι, είναι οκ - αλλά ας μην το παρακάνουμε βομβαρδίζοντάς τους κάθε τρεις και λίγο μέχρι να το κάνουν. Καλό επίσης είναι, εάν κάποιος φίλος μας ανεβάσει μια δημοσίευση που αφορά τη δουλειά του, να τον/την βοηθήσουμε κάνοντας ένα share, ένα σχόλιο ή/και ένα like. Παίρνει μόλις λίγα δευτερόλεπτα και είναι σημαντική βοήθεια. Και πού ξέρεις; Ίσως μια μέρα χρειαστούμε κι εμείς τη δική του/της.
Να σας δώσω και ένα tip; Αν θέλετε όντως να προωθήσετε τη δουλειά σας ή τη δουλειά κάποιου/ας φίλου/η σας, δεν έχει ιδιαίτερο νόημα ένα ξερό invite προς ΟΛΗ τη λίστα επαφών σας, για να κάνουμε like/follow στη σελίδα σας/του/της. Εξηγήστε τι είναι και γιατί μπορεί να μας ενδιαφέρει και θα έχετε καλύτερα αποτελέσματα.
Κοινοποιήσεις-χατήρια
Όπως είπα και παραπάνω, φίλος/η ή γνωστός/η σας κάνει κάποιο επαγγελματικό βήμα και ανεβάζει σχετικό ποστ; Κάντε μια κοινοποίηση, τσάμπα είναι, τρία δευτερόλεπτα παίρνει και δεν έχετε ιδέα πόσο βοηθάει.
Από την άλλη πλευρά, όμως, αν εσείς είστε αυτός/ή που κάνει το επαγγελματικό βήμα, μη ζητιανεύετε σε όσους γνωρίζετε διαδικτυακά να σας κάνουν κοινοποίηση. Δεν είναι ευγενικό, και ο κάθε άνθρωπος αισθάνεται διαφορετικά ως προς το πόσες και τι είδους πληροφορίες για τη ζωή του θέλει να μοιράζεται στο διαδίκτυο. Εκτός αν μιλάμε για τους/τις κολλητους/ές και τους γονείς. Εκεί το share είναι αμοιβαία υποχρέωση εφ’ όρου ζωής. Unconditional love και προσωπικό μας like farm 24/24.
Credit
Είτε πρόκειται για μια φωτογραφία είτε για ένα κείμενο ιδιώτη είτε για κάτι που έχει δημιουργηθεί με την επαγγελματική ιδιότητα ενός ανθρώπου (είτε είναι δημοσιογράφος, συγγραφέας, φωτογράφος, καλλιτέχνης κλπ), ΔΕΝ αναπαράγουμε τη δημιουργία άλλων χωρίς να δίνουμε credit. Αυτό πρέπει να είναι η αναφορά του ονόματος του δημιουργού ή τουλάχιστον η πηγή που χρησιμοποιήσαμε, αν ας πούμε πρόκειται για υλικό από κάποιο site που δεν αναφέρει το όνομα του δημιουργού. Αν πρόκειται για φυσικό πρόσωπο, κάντε και ένα tag/mention τον δημιουργό. Δεν κοστίζει τίποτα και δεν έχετε ιδέα πόσο τον/την βοηθάτε να αναγνωριστεί η δουλειά του. Καλό είναι επίσης να ζητάμε και την άδεια του δημιουργού εάν αυτό είναι εφικτό. Ακόμα σωστότερα, ζητώντας την άδειά του/της, ρωτάμε και μήπως υπάρχει κάποιο κόστος για την αναδημοσίευση του υλικού του/της. Γενικώς, παιδιά, να σας πως και εδώ ένα tip; Δουλειά στα social με reposts άλλων δημιουργών, μακροπρόθεσμα δεν γίνεται, όσα credit και να δώσετε. Δεν οδηγεί πουθενά. Το πρωτογενές υλικό είναι το κλειδί της επιτυχίας - ας μην είναι και τέλειο στην αρχή.
Μπλόγκερ, ινφλουένσερ και ανθυποσελέμπριτι
Είσαι influencer; Με γεια σου με χαρά σου. Αν δεν είσαι, όμως, μην ποστάρεις ΣΑΝ να είσαι. Εκτός αν φιλοδοξείς να γίνεις. Εκεί, το δέχομαι και βάλε ΟΣΑ χάσταγκ θέλεις.
Βλέπεις στον δρόμο έναν άνθρωπο που γνωρίζεις διαδικτυακά επειδή είναι μπλόγκερ/ινφλουένσερ/ανθυποσελέμπριτι; Οι άνωθεν έχουν συχνά την τάση να απευθύνονται στο κοινό τους στο β’ ενικό και να δίνουν μια αίσθηση οικειότητας και αμεσότητας. Αυτό δεν σημαίνει, όμως, πως αυτόματα είναι κολλητοί μας, επομένως και εκεί ισχύουν οι κανόνες ευγένειας που θα απαιτούσαμε και οι ίδιοι από έναν άγνωστο που μας απευθύνει τον λόγο.
Screenshots
Μην ξεχνάτε ποτέ ότι οτιδήποτε σχολιάσεις, ανεβάσεις ή ακόμα και στείλεις σε κάποιον ως προσωπικό μήνυμα, μπορεί να φωτογραφηθεί και να χρησιμοποιηθεί ως αποδεικτικό στοιχείο εναντίον σου, ακόμα και αν στο μεταξύ το έχεις σβήσει. Και το λέω μισοαστεία και μισοσοβαρά. Scripta manent.
Hashtags που πρέπει να αποσυρθούν
Κάθε εποχή έχει τις μόδες της, και μία από αυτές είναι και τα hashtags. Δεν κρίνω κανέναν, αλλά όπως ακουγόμαστε σαν το θείο που θέλει να κάτσει στο τραπέζι με τη νεολαία όταν χρησιμοποιούμε μερικές εκφράσεις στον προφορικό λόγο, έτσι και τα hashtags προδίδουν περισσότερα από όσα νομίζουμε. Εκτός αν τα χρησιμοποιούμε ειρωνικά.
Διαγωνισμάκηδες
Παιδιά, σε όλους μας αρέσει ως ιδέα να κερδίσουμε ένα δώρο στο ίντερνετ. Αλλά κάποιοι/ες το έχετε κάνει επάγγελμα. Δεν τολμάμε να πληκτρολογίσουμε Give- και αρχίζουν αυτόματα κάτι κατεβατά “Αχ μακάρι να αξιωθώ να κερδίσω το υπέροχο δώρο που μας δίνετε, emoji καρδια, emoji δώρο, emoji φιλάκι, emoji χειροκρότημα κλπ” και το καλύτερο είναι ότι ΔΕΝ ΔΙΑΒΑΖΕΤΕ ΚΑΝ τους όρους συμμετοχής.
Από την άλλη πλευρά, αγαπητοί συνάδελφοι μπλόγκερ, μην το παρακάνετε με τους διαγωνισμούς. Δεν βοηθάει ιδιαίτερα το brand σας να κληρώνετε δώρα που δεν έχουν καμία σχέση και συνάφεια με αυτό, κάθε τρεις και λίγο, ελπίζοντας να αυξήσετε τους followers σας. Οι followers δεν είναι χαζοί. Αν σας ακολουθούν μόνο για να κάνετε κληρώσεις, μάλλον δεν έχετε αρκετά ενδιαφέροντα πράγματα να τους πείτε χωρίς αυτές.
Ψηφιακή βοήθεια σε τεχνολογικά άμπαλους και σε τρίτη ηλικία
Υποθέτω πως όλοι/ες θα συμφωνήσετε ότι είναι κάπως εκνευριστικό να σας θέτει κάποιος μια ερώτηση την οποία πανεύκολα μπορεί να απαντήσει μόνος/η του/της με ένα γκουγκλάρισμα εντός ολίγων δευτερολέπτων. Για παράδειγμα, το ομολογώ, εγώ μουρλαίνομαι λίγο όταν λαμβάνω μηνύματα στο επαγγελματικό μου messenger του τύπου “Σε ποια περιοχή είστε;”.
Ωστόσο, εδώ βάζω μια υποσημείωση: δεν είναι όλοι οι άνθρωποι το ίδιο tech savvy με εμάς. Όσο και αν κάποια πράγματα μας φαίνονται αυτονόητα εν έτει 2023, υπάρχουν εκεί έξω άνθρωποι που για διάφορους λόγους δεν είναι ιδιαίτερα εξοικειωμένοι με την τεχνολογία, όπως για παράδειγμα άτομα χαμηλού μορφωτικού επιπέδου ή ηλικιωμένοι που δεν έχουν καν ιδέα τι είναι το google, δεν έχουν smartphone ή ούτε καν κινητό τηλέφωνο. Ας μην είμαστε, λοιπόν, τόσο αυστηροί!
Και βέβαια, πολλοί θα έχουμε αντιμετωπίσει το φαινόμενο οι προχωρημένης ηλικίας γονείς ή παππούδες μας να μας τηλεφωνούν με απόγνωση γιατί κάτι πάτησαν ‘στο ρημάδι το μαραφέτι’ (aka τηλεκοντρόλ) και δεν δουλεύει η τηλεόραση ή γιατί θέλουν να στείλουν σε μια τριτοξαδέρφη τους μια φωτογραφία από το εγγονάκι τους και δεν ξέρουν πώς. Ας θυμηθούμε, λοιπόν, σε αυτές τις -ομολογουμένως- κάπως εκνευριστικές στιγμές πόσες φορές οι ίδιοι γονείς/παππούδες μας έχουν ξεσκατίσει όταν ήμασταν μικροί και ας μην τους κάνουμε να νιώθουν άσχημα για την αμηχανία τους. Μπορούμε επίσης να σκεφτούμε την εποχή που κι εμείς θα έχουμε γεράσει και θα τηλεφωνούμε με την ίδια απόγνωση τα παιδιά/εγγόνια μας ζητώντας τους να μας θυμίσουν πώς φορτίζουμε το ιπτάμενο αυτοκίνητό μας. Η κορυφαία ανθρωπολόγος Μάργκαρετ Μηντ κάποτε είχε πει πως σε κάθε κοινωνία, οι νέοι μαθαίνουν από τους παλιούς, όμως, φαίνεται πως έχει έρθει η ώρα που και οι παλιοί μπορούν να μαθαίνουν από τους νέους.
Υ.Γ. Δείτε σχετικά άρθρα μας για σαβουάρ βιβρ:
