Ένα afternoon tea οφθαλμαπάτη με τη Σοφία Γκααφάρ

Η Σοφία Γκααφάρ είναι creative director, visual artist και φωτογράφος με αδυναμία… στο φαγητό! Όχι, δεν είναι μια συμβατική φωτογράφος φαγητού. Οι δημιουργίες της ακροβατούν στα όρια μεταξύ οφθαλμαπάτης και ψευδαίσθησης και είναι ένας συνδυασμός φαντασίας, καθημερινότητας και χιούμορ. Αντικείμενα που δεν θα σκεφτόσασταν ποτέ να βάλετε δίπλα-δίπλα συνδυάζονται αναπάντεχα και δημιουργούν κάτι άλλο, προκαλώντας αναπόφευκτα ένα ξάφνιασμα και ένα χαμόγελο: ο μοσχαρίσιος κιμάς συνδυάζεται με μια σφουγγαρίστρα, η βούρτσα μαλλιών με δύο αχινούς και το παγωτό χωνάκι με έναν κάκτο. Η Σοφία κι εγώ αποφασίσαμε να δημιουργήσουμε παρέα ένα afternoon tea – οφθαλμαπάτη: σαν σωστό afternoon tea, έχει τσάι (iced tea στην περίπτωσή μας, μιας και βρισκόμασταν καταμεσής του κατακαλόκαιρου), αλμυρό και γλυκό. Η ιδέα έπεσε ένα πρωί που πίναμε τσάι στο εργαστήριό μου, όταν ενώ τρώγαμε τα finger sandwiches που είχα φτιάξει, η Σοφία, ενώ μιλούσαμε για κάτι άσχετο, κρατώντας ένα σαντουιτσάκι και κοιτάζοντάς το καλά-καλά, με διέκοψε και μου είπε:

«Ξέρεις τι; Αυτό μου θυμίζει τα τουβλάκια του Jenga.»

Οι επόμενες ιδέες δεν άργησαν να κάνουν την εμφάνισή τους (έχοντάς την απέναντί μου, είναι σαν να έχει, όπως στα κόμικ, έναν γλόμπο να αιωρείται πάνω από το κεφάλι της, και ανά πάσα στιγμή θα κάνει ένα -τσαφ!- και θα ανάψει!) και ιδού το αποτέλεσμα.

Σοφία, έχεις κάποια ονομασία για τις δημιουργίες σου; Εγώ θα έλεγα ότι είναι κάτι σαν οπτικά λογοπαίγνια ή οφθαλμαπάτες, ή ίσως ένα φωτογραφικό τρικ συναρμογής φαινομενικά αταίριαστων αντικειμένων. Εσένα πώς σου αρέσει να τις αποκαλείς;

Σίγουρα όλα τα παραπάνω είναι ονομασίες που χρησιμοποιώ και ταυτόχρονα έχουνε ειπωθεί από τον κόσμο βλέποντας την δουλειά μου.

Είναι μια ιδέα - ένα installation - μια φωτογραφία.

Εκεί όμως που διαλέγω να σταθώ κάθε φορά και να δώσω έμφαση είναι όχι τόσο στην ονομασία αλλά στην εκτέλεση και την υλοποίηση μίας ιδέας γιατί όλα τα στοιχεία που χρησιμοποιώ είναι αληθινά αντικείμενα και όχι τεχνικά επεξεργασμένα στο Photoshop.

Ποια ήταν η πρώτη εικόνα που δημιούργησες; Πώς σου ήρθε η ιδέα στο μυαλό και πώς την υλοποίησες;

H  πρώτη εικόνα μου διαφεύγει.

Ο πειραματισμός, η συλλογή των υλικών, το παιχνίδι με τις λέξεις και τους τίτλους που θα διαλέξω για να ντύσω μία φωτογραφία ή πυροδοτήσω μία ιδέα, όλο αυτό είναι μια τόσο έντονη διαδικασία που σου χαρίζει πολλές εκπλήξεις και σε βάζει σε άγνωστα μονοπάτια. Κάθε φωτογραφία όμως έχει την δική της ξεχωριστή διαδρομή, που δύσκολα ξεχνιέται. 

Γιατί επέλεξες να φωτογραφίζεις τα αντικείμενα που δημιουργείς σε μονόχρωμο φόντο με έντονη απόχρωση;

Έχει να κάνει με την έμφαση που θέλω να δώσω στα αντικείμενα που φωτογραφίζω. Ένα καθαρό μονόχρωμο background δίνει αέρα στο κάδρο μου και καθοδηγεί έτσι το μάτι στο επίκεντρο, όπου βρίσκεται και το θέμα μου. Έτσι δεν αποσπάται η προσοχή του θεατή από περιττές πληροφορίες. Ο τρόπος παρουσίασης είναι σαν να βλέπεις μία διαφήμιση σε ένα περιοδικό ή ένα billboard ad όπου το μήνυμα ειναι άμεσο, καθαρό και to the point.

Η πλειοψηφία των δημιουργιών σου έχει να κάνει με φαγώσιμα. Ξέρω ότι είσαι foodie, αλλά έχει να κάνει μόνο με το ότι αγαπάς το φαγητό ή ίσως και με την αισθητική ποιότητα των τροφίμων που σε ελκύει αυτή καθαυτή;

Η απάντηση βρίσκεται κάπου στη μέση. Λατρεύω να μαγειρεύω, να δοκιμάζω, να πειραματίζομαι με υλικά τα οποία δεν μου είναι γνώριμα, που πέφτουν στα χέρια μου για πρώτη φορά και να συνθέτω έτσι το κάτι καινούργιο. Σημασία έχουν οι πρώτες ύλες σου και πώς μεταμορφώνονται στα χέρια σου.

Τι πυροδοτεί τις ιδέες στο μυαλό σου; Βλέπεις ένα αντικείμενο, το παρατηρείς και ξαφνικά σου θυμίζει κάτι άλλο; Και ποια ακριβώς είναι η δημιουργική σου διαδικασία;

Η ιδέα είναι η αφετηρία. Εκεί δίνω μεγάλη σημασία γιατί από αυτήν θα εξαρτηθεί και η συλλογή των αντικειμένων μου, καθώς και το αν μπορεί η ιδέα αυτή να υλοποιηθεί και να πάρει την μορφή ενός installation πρώτα και μίας φωτογραφίας μετά.

Για εμένα ποτέ ένα αντικείμενο δεν έχει μια  αποκλειστική χρήση αλλά με ενθουσιάζει να ανακαλύπτω και άλλες εναλλακτικές. Παραδείγματος χάρη, έναν διακορευτή χαρτιού τον βρίσκεις συνήθως σε ένα γραφείο αλλά μπορεί να χρησιμοποιηθεί στη κουζίνα για να δημιουργήσω μια φέτα τυριού Emmental. [βλέπε εικόνα] 

Ας τεστάρουμε την ετοιμότητά σου: θα σου αναφέρω μερικές... φαγώσιμες λέξεις και θα μου γράψεις την πρώτη εικόνα που σου φέρνουν στο μυαλό! Ποιος ξέρει, ίσως έτσι προκύψουν και οι επόμενες φωτό-δημιουργίες σου.

Υποβρύχιο :  Submarine sandwich

Hot dog : Μία καμπάνια εσωρούχων με πολλά hot dogs και πικάντικη μουστάρδα.

Bloody Mary :  Ένα καινούργιο προϊόν χυμό ντομάτας με όνομα ‘Virgin Mary (VMary).’

Παγωτό χωνάκι : ένα installation από μπάλες παγωτού ping-pong σερβιρισμένο σε πραγματικό χωνάκι.

Οι ιδέες σου φαίνονται να είναι ανεξάντλητες, χαρακτηριστικό κάθε, κατά τη γνώμη μου, αυθεντικά δημιουργικού ανθρώπου. Θα τις δούμε μελλοντικά και σε κάποια ακόμα ατομική έκθεση; (Η πρώτη ατομική έκθεση της Σοφίας έγινε το 2016 στο Μουσείο Ελληνικής Γαστρονομίας και είχε τίτλο Great Minds Eat Alike.)

Όταν βιώνω καταστάσεις δημιουργικής έντασης, κάπως πρέπει αυτή να εκτονωθεί, και τότε η έκφραση παίρνει μία μορφή και ένα χαρακτήρα έμπνευσης. Εκεί αποσκοπώ. Σίγουρα κάτι σιγοψήνεται.

Info:

Μπορείτε να βρείτε τη Σοφία Γκααφάρ μέσω της ιστοσελίδας της ή του προφίλ της στο Instagram. 

Τίτλοι φωτογραφιών του afternoon tea κατά σειρά:

Εξώφυλλο: Eye Shadow. Υλικά: σοκολάτα λευκή, γάλακτος και κουβερτούρα

Iced Tea. Υλικά: φύλλα πράσινου και μαύρου τσαγιού, χαμομήλι, βρώσιμα άνθη, πάγος

Jenga. Finger sandwiches σε λευκό ψωμί του τοστ, με αγγούρι, άνηθο και τυρί κρέμα