Οι καλοί τρόποι στο τραπέζι: μια ματιά στο σαβουάρ βιβρ του 1950

Από τη δεκαετία του 1950 μέχρι σήμερα έχουν φυσικά αλλάξει πολλά στον τρόπο ζωής μας, την κοινωνία, τις αντιλήψεις και ένα σωρό ακόμα - ένα από αυτά είναι και το σαβουάρ βιβρ. Οι καλοί τρόποι στο τραπέζι δείχνουν τη διαγωγή μας και είναι κάτι που μπορεί είτε να κερδίσει αυτόματα τον σεβασμό και την εκτίμηση του ανθρώπου που έχουμε απέναντί μας είτε να μας στείλει με τη μία στα μαύρα κατάστιχα. Ας υποθέσουμε ότι είμαστε καλεσμένοι σε ένα τραπέζι, είτε σε σπίτι είτε σε κάποιο εστιατόριο. Για να δούμε, λοιπόν, ποιοι από αυτούς τους old school κανόνες παραμένουν ακόμα επίκαιροι και ποιους μπορούμε να αγνοήσουμε.

Πώς καθόμαστε στο τραπέζι

Το 1950

Οι άντρες δεν κάθονται στο τραπέζι προτού καθίσουν πρώτα όλες οι γυναίκες της παρέας. Οι άντρες πρέπει να κρατάνε την καρέκλα των γυναικών ώστε να καθίσουν και μόνο αφού τακτοποιηθούν εκείνες να καθίσουν και οι ίδιοι.

Σήμερα

Στο πλαίσιο της ισότητας των φύλων, θεωρώ πως ο κανόνας αυτός είναι πια παρωχημένος. Εάν κάποιος έχει προτεραιότητα στο τραπέζι, είναι τα ηλικιωμένα πρόσωπα και γενικώς τα άτομα που χρειάζονται βοήθεια για να καθίσουν, όπως μικρά παιδιά ή άνθρωποι με ειδικές ανάγκες.

Τα προσωπικά μας αντικείμενα

Το 1950

Είτε στο σπίτι είτε σε κάποιο εστιατόριο ή καφέ, δεν τοποθετούμε σε καμία περίπτωση τα προσωπικά μας αντικείμενα επάνω στο τραπέζι με το που καθίσουμε: την τσάντα, το βιβλίο μας, το πορτοφόλι, τα κλειδιά μας κλπ.

Σήμερα

Αυτό είναι κάτι που το βλέπουμε συχνά από άντρες, οι οποίοι επειδή δεν έχουν τσάντα και κρατάνε όλα τους τα αντικείμενα στις τσέπες, μόλις κάθονται, αδειάζουν τις τσέπες τους επάνω στο τραπέζι. Πολλοί αρέσκονται και στο να επιδεικνύουν με αυτό τον τρόπο το ακριβό αυτοκίνητό τους, απλώνοντας το μπρελόκ με το κλειδί επάνω στο τραπεζομάντηλο. Δεν είναι ό,τι πιο ευγενικό, ειδικά όταν κάποιος έχει κάνει κόπο να στρώσει ένα όμορφο, περιποιημένο, καθαρό τραπέζι. Το κινητό επίσης είναι καλό να παραμείνει κρυμμένο, ώστε να δώσουμε στους συνδαιτημόνες την απόλυτη προσοχή μας. Εάν θέλουμε να τραβήξουμε μια φωτογραφία, καλό είναι να πάρουμε το οκ πρώτα. Επίσης, οι κυρίες καλό είναι να μην τοποθετούν την τσάντα τους επάνω στο τραπέζι, αλλά είτε στην πλάτη του καθίσματός τους είτε στο πάτωμα, ή εναλλακτικά να τη δίνουν στη γκαρνταρόμπα.

Η πετσέτα

Το 1950

Στο παρελθόν δεν νοείτο τραπέζι χωρίς τραπεζομάντηλο και φυσικά χωρίς υφασμάτινες πετσέτες. Η πετσέτα όφειλε να τοποθετηθεί ανοιχτή επάνω στα γόνατα μόλις καθόταν ο συνδαιτημόνας. (Περισσότερες λεπτομέρειες για τη χρήση της μπορείτε να δείτε σε αυτό εδώ το παλιότερο άρθρο μας.)

Σήμερα

Σε ένα ανεπίσημο τραπέζι ή σε πολλά casual εστιατόρια δεν υπάρχουν υφασμάτινες πετσέτες, αλλά χαρτοπετσέτες. Αυτές, προφανώς δεν χρειάζεται να τις ανοίξουμε και να τις τοποθετήσουμε στα πόδια μας, παρά μόνο να σκουπιστούμε εάν χρειαστεί. Ακόμα και αυτό μπορεί να γίνει με όμορφο τρόπο, πάντως. Ένα πράγμα που βρίσκω αγενές, για παράδειγμα, είναι να βλέπω να κάνει κάποιος την χαρτοπετσέτα μπαλάκι και να την πετάει μέσα στο πιάτο αφού τελειώσει.

Το μάσημα

Το 1950

Δεν μιλάμε με γεμάτο το στόμα και μασάμε όσο πιο αθόρυβα γίνεται.

Σήμερα

100% επίκαιρο, εντός και εκτός σπιτιού.

Η ταχύτητα

Το 1950

Θεωρούνταν τουλάχιστον αγενές τόσο το να τρως υπερβολικά γρήγορα σε σχέση με τους υπόλοιπους συνδαιτημόνες, όσο και το να τρως υπερβολικά αργά, με αποτέλεσμα να τους καθυστερείς. Επίσης, θεωρούνταν αγένεια να ξεκινήσεις να τρως πριν τους υπόλοιπους, ακόμα και αν είχες σερβιριστεί πρώτος.

Σήμερα

Θεωρώ πως ο κανόνας αυτός παραμένει επίκαιρος, ειδικά για τα τραπέζια σε σπίτι. Ακόμα, όμως, και αν βρίσκομαι σε εστιατόριο και το φαγητό μου έρθει πρώτο, θα περιμένω οπωσδήποτε και τους υπόλοιπους να σερβιριστούν πριν ξεκινήσω. Θα προσπαθήσω επίσης να ακολουθήσω τον ρυθμό των υπόλοιπων, καθώς και τις μικρές παύσεις για να συνεχίζεται η ροή της κουβέντας. Εάν είμαι καλεσμένη σε ένα τραπέζι σε σπίτι, ποτέ δεν θα ξεκινήσω να τρώω προτού οι οικοδεσπότες σερβίρουν όλους τους συνεστιάζοντες και καθίσουν και οι ίδιοι, ως ένδειξη σεβασμού και εκτίμησης για τον κόπο τους.

Τα μαχαιροπήρουνα

Το 1950

Όταν τελειώσουμε το φαγητό μας, τοποθετούμε το μαχαίρι και το πηρούνι μέσα στο πιάτο, στη θέση 5 η ώρα. Έτσι δίνουμε το σήμα στον σερβιτόρο να το μαζέψει, χωρίς να χρειάζεται να μας ρωτήσει.

Σήμερα

Αυτός, κατά τη γνώμη μου, είναι ένας πολύ σημαντικός κανόνας, που η πλειοψηφία των ανθρώπων είτε δεν γνωρίζει είτε παραμελεί, και μιλάω τόσο για τους συνδαιτημόνες όσο και για το προσωπικό των εστιατορίων. Καλό είναι ο /η σερβιτόρος/α να μη διακόπτει τη συζήτηση των πελατών για να τους ρωτήσει αν μπορεί να μαζέψει τα πιάτα, ούτε να τους ρωτά “δεν σας άρεσε;” εάν δεν έχουν αδειάσει το πιάτο τους. Αντίστοιχα, το να ρωτά “έχετε τελειώσει;” όταν ένα πιάτο δεν έχει αδειάσει εντελώς, φέρνει τους πελάτες σε δύσκολη θέση. Εάν, λοιπόν, τα μαχαιροπήρουνα είναι σε αυτή τη θέση, σημαίνει ότι ο πελάτης είναι έτοιμος να τα μαζέψει. Ένα απλό “με συγχωρείτε”, είναι αρκετό.

Τα παιδιά

Το 1950

“Τα παιδιά πρέπει να τα βλέπουμε αλλά να μην τα ακούμε”, έλεγαν κάποτε και τα πιτσιρίκια κάθονταν Παναγίτσες στο τραπέζι, ενώ μόλις τέλειωναν το φαγητό τους εντελώς αθόρυβα, ζητούσαν την άδεια για να αποχωρήσουν από το τραπέζι.

Σήμερα

Ο κανόνας αυτός είναι λίγο ακραίος για τα σημερινά δεδομένα. Τα παιδιά μπορούν και είναι καλό για τα ίδια και για τους υπόλοιπους να συμμετέχουν στη συζήτηση, ή να μιλάνε μεταξύ τους. Παιδιά που μεγαλώνουν μαθαίνοντας καλούς τρόπους είναι ικανά να τους τηρήσουν και στο τραπέζι και να σεβαστούν και τους υπόλοιπους, μιλώντας, γελώντας, και περνώντας κι αυτά όμορφα ως ισότιμα μέλη της παρέας, χωρίς να ενοχλούν τους γονείς τους αλλά ούτε και τους γύρω τους.

Nτύσιμο για το δείπνο

Το 1950

Οι άνθρωποι είχαν τη συνήθεια να φορούν όμορφα ρούχα για το δείπνο τους, ακόμα και μέσα στο ίδιο τους το σπίτι, με την οικογένειά τους.

Σήμερα

Σίγουρα αυτός είναι ένας κανόνας που έχει χαλαρώσει αρκετά. Προφανώς, αν είμαστε μεταξύ μας, μπορούμε να φορέσουμε απλά καθημερινά ρούχα του σπιτιού για να φάμε, όπως τις φόρμες μας ή ακόμα και τις πιτζάμες μας -γιατί όχι; Ωστόσο, αυτός ο κανόνας έχει κάτι το νοσταλγικό που μου αρέσει. Τις παλιότερες δεκαετίες οι άνθρωποι περιποιούνταν περισσότερο την εμφάνισή τους, μέσα και έξω από το σπίτι και αυτό ήταν μια ένδειξη σεβασμού, ακόμα και προς τα πρόσωπα της οικογένειάς τους. Δεν εννοώ ότι θα πρέπει σώνει και καλά να φοράμε τα καλά μας για να φάμε, αλλά μια στο τόσο μπορούμε να φορέσουμε κάτι πιο όμορφο για να καθίσουμε στο τραπέζι, δείχνοντας έτσι και στο πρόσωπο που μαγείρεψε για εμάς ότι εκτιμούμε τον κόπο του.

Ποιος μαζεύει το τραπέζι

Το 1950

Την εποχή αυτή θεωρούνταν αυτονόητο ότι αυτή ήταν η δουλειά της οικοδέσποινας. Όταν τελείωνε το δείπνο, η οικοδέσποινα έκανε νόημα στις γυναίκες της παρέας να αποσυρθούν από το τραπέζι. Εάν δεν υπήρχε υπηρετικό προσωπικό, όφειλαν να προσφερθούν εκείνες να τη βοηθήσουν στο συμμάζεμα, ενώ οι άντρες της παρέας αποσύρονταν συνήθως για να καπνίσουν.

Σήμερα

Δυστυχώς αυτή είναι μια εικόνα που συνεχίζουμε να βλέπουμε σε πολλά σπίτια ακόμα και σήμερα. Θα περιοριστώ απλώς στο να πω ότι το συμμάζεμα θα έπρεπε να γίνεται και από τους δύο οικοδεσπότες (εκτός αν έχει προσυμφωνηθεί ότι ο ένας συμμαζεύει και ο άλλος παραμένει να περιποιηθεί τους καλεσμένους, which is fine) και ότι, όσον αφορά τους καλεσμένους, προφανώς αμφότερα τα δύο φύλα οφείλουν να προσφέρονται να βοηθήσουν. Και έχοντας οργανώσει αμέτρητα dinner parties, θέλω να πω και το εξής: ρωτήστε τους οικοδεσπότες αν θα ήθελαν να τους βοηθήσετε και πώς. Μερικές φορές είναι περισσότερος κόπος να μπαίνουν ξαφνικα όλοι μαζί στην κουζίνα την ώρα που προσπαθείς να βάλεις μια τάξη!